Göz Muayenesinde Hangi Testler Yapılır
Gözlerimiz hayatımızın en değerli duyularından biridir. Net görmek sadece okumak, çalışmak veya araba kullanmak için değil, aynı zamanda günlük yaşamda güvenle hareket edebilmek için de gereklidir. Ancak çoğu insan göz muayenesini yalnızca gözlük numarasını öğrenmek için yapılan bir işlem sanır. Oysa göz muayenesi çok daha kapsamlıdır. Gözlerimizi etkileyen birçok hastalık, erken dönemde fark edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilir. İşte bu yüzden düzenli göz muayenesi büyük önem taşır.
Göz Muayenesi Yaptırma Aşamaları
Bir göz muayenesi genellikle göz doktorunun öncelikle görme keskinliğinizi ölçmesiyle başlar. Bu, herkesin bildiği üzerinde harflerin ya da sembollerin bulunduğu göz tablosuyla yapılan basit bir testtir. Uzağı veya yakını net görüp göremediğiniz bu testle anlaşılır. Miyop, hipermetrop ya da astigmat gibi kırma kusurları böylece ortaya çıkar. Eğer gözlük ya da lens ihtiyacınız varsa, doğru numara bu aşamada belirlenir.
Daha sonra çoğu klinikte kullanılan özel cihazlarla gözlük numarası otomatik olarak ölçülür. Bu cihazın adı otorefraktometredir. Siz sadece cihazın içine bakarsınız ve birkaç saniye içinde gözünüzün kırma kusurları ölçülür. Bu ölçüm, doktorun gözlüğünüzün numarasını daha doğru yazabilmesi için önemli bir adımdır.
Göz Tansiyonu Ölçümü
Göz muayenesinin en önemli aşamalarından biri de göz tansiyonu ölçümüdür. Glokom adı verilen göz hastalığı, genellikle belirti vermeden ilerler ve fark edilmezse görme sinirini geri dönüşümsüz şekilde tahrip eder. Bu yüzden göz içi basıncının ölçülmesi hayati bir testtir. Yeni teknoloji cihazlar göze hafif bir hava üfleyerek bu basıncı ölçerken, eski teknoloji cihazlar ise göze küçük bir temasla sonuç verir.
Doktor daha sonra biyomikroskop adı verilen özel bir mikroskopla gözünüzü detaylı şekilde inceler. Bu sırada göz kapaklarınız, korneanız, irisiniz ve lensiniz tek tek kontrol edilir. Katarakt başlangıcı, enfeksiyonlar ya da kornea üzerinde çizikler bu incelemede fark edilir.
Göz Dibi Ya Da Göz Arkası Muayenesi
Göz sağlığı için bir diğer önemli muayene kısmı ise göz dibi muayenesidir. Bu işlem sırasında gözünüze damlalar damlatılır ve göz bebeğiniz genişletilir. Bu durum gözlerine dilate edilmesi olarak da bilinir. Ardından doktor gözünüzün arka kısmında yer alan retina, damar yapısı ve görme siniri başını inceler. Diyabet hastalarında görülen retina hasarı, sarı nokta hastalığı ya da retina yırtıkları bu yöntemle anlaşılır. Bu muayene biraz zaman alabilir ama göz sağlığınız için son derece gereklidir. Bu değerlendirme sonrasında ortaya çıkan bulgular, nasıl bir tedavi uygulanacağı konusunda yol gösterici olacaktır. Bu damlalar nedeniyle bir süre yakın görmeniz bulanıklaşabilir; bu etki genellikle birkaç saat içinde geçer.
Renk Körlüğü Testi
Ehliyet alırken ya da sağlık kurulu raporu alırken renk körlüğü testi de yapılır. Özellikle çocuklarda ve bazı meslek gruplarında bu testin önemi büyüktür. Farklı renklerde noktaların oluşturduğu kartlara bakılır ve üzerindeki sayıları ya da şekilleri seçmeniz istenir. Renk körlüğü olan kişiler bu şekilleri ayırt edemez.
Görme Alanı Testi
Görme alanı testi de gözün merkezi dışında bulunan görme kapasitesini ölçen bir tanı yöntemidir. Bu testte bir cihazın içine bakarsınız ve çevrede beliren ışıkları gördükçe düğmeye basmanız istenir. Böylece gözünüzün yan tarafları ne kadar gördüğü ölçülür. Özellikle glokom gibi hastalıkların teşhisinde büyük rol oynar. Çünkü glokom ilk olarak yan görmeyi etkiler ve hasta genellikle bu bölgeyi görmediğinin farkına varmaz.
Şaşılık İçin Kontrol Testi
Çocuklarda ve şaşılık şüphesi olan kişilerde göz kaslarının uyumu kontrol edilir. Doktor sizden farklı yönlere bakmanızı ister ve gözlerin aynı hizada olup olmadığını inceler. Eğer gözde kayma varsa erken dönemde fark edilmesi tedaviyi kolaylaştırır.
Kornea Kalınlığı Ölçüm Testi
Göz muayenesinde bazen kornea kalınlığı da ölçülür. Çünkü göz tansiyonu ölçümünde kornea yapısı sonucu etkileyebilir. Ayrıca lazerle göz çizdirme operasyonu düşünen kişiler için de kornea kalınlığı ölçümü çok önemlidir. İnce korneaya sahip kişiler bu operasyon için uygun olmayabilir. Göz çizdirme işlemi sayesinde gözlük kullanımı ortadan kaldırılabilecektir.
Kontakt lens kullanan ya da kullanmayı düşünen kişilerin muayenelerinde ise korneanın eğriliği ve gözyaşı miktarı incelenir. Bu sayede lensin göze uygun olup olmadığı anlaşılır. Yanlış seçilen bir lens gözde tahriş, batma ya da enfeksiyonlara yol açabilir. Bu durum ise gözlerde nadir de olsa kalıcı bir hasara yol açmaktadır.
Göz Muayenesi ve Göz Testleri Yaptırırken Uyulması Gerekenler
Göz muayenesi yalnızca bir defa yapılıp unutulacak bir işlem değildir. Çocuklarda doğumdan sonra, okul öncesi dönemde ve ilkokul çağında mutlaka kontrol yapılmalıdır. Yetişkinlerde ise 18 yaşından sonra 2 yılda bir muayene önerilir. Kırk yaşın üzerindekilerin ise yılda bir kez göz doktoruna görünmeleri faydalıdır. Çünkü bu yaşlardan sonra glokom ve katarakt riski artar. Diyabet, hipertansiyon gibi kronik rahatsızlığı olanlar da daha sık gözlerini kontrol ettirmelidir. Bu muayene aralıkları genel önerilerdir; her bireyin göz yapısı ve ek hastalıkları farklı olduğu için, sizin için en uygun kontrol sıklığını göz doktorunuz belirlemelidir. Bu testlerin hepsi her hastaya aynı anda uygulanmayabilir. Göz doktorunuz, şikâyetlerinize ve göz yapınıza göre hangi testlerin gerekli olduğuna karar verir.
Göz Muayenesi Yaptırmanın Önemi
Göz muayenesi, sadece gözlük numarası ölçmekten ibaret değildir. Görme keskinliği, göz tansiyonu, retina sağlığı, renk görme yeteneği, göz kaslarının uyumu ve daha birçok konuda bilgi veren kapsamlı bir süreçtir. Erken teşhis edilen hastalıklar sayesinde hem yaşam kalitesi korunur hem de ileride oluşabilecek kalıcı görme kayıpları önlenir.
Eğer uzun zamandır göz muayenesi olmadıysanız ya da gözlerinizde bulanıklık, baş ağrısı, çift görme gibi şikâyetler varsa vakit kaybetmeden bir göz doktoruna gitmelisiniz. Göz sağlığı ihmal edilemeyecek kadar değerlidir ve düzenli muayene ile gözlerinizi ömür boyu koruyabilirsiniz.
Göz sağlığı, yaşam kalitemizi doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Profesyonel göz merkezleri, deneyimli doktorları ve ileri teknoloji cihazlarıyla doğru teşhis koyma imkânı sunar. Basit bir görme kusuru bile yanlış ölçüldüğünde, kişiye uygun olmayan gözlük veya lens verilebilir. Daha da önemlisi, glokom, katarakt veya retina rahatsızlıkları gibi ciddi hastalıklar gözden kaçabilir. Oysa profesyonel merkezlerde yapılan detaylı muayeneler sayesinde bu hastalıklar erken dönemde fark edilerek kalıcı görme kaybı önlenebilir.
SSS
Göz muayenesi ne kadar sürer?
Standart bir göz muayenesi genellikle 15–30 dakika sürer. Göz dibi muayenesi, görme alanı testi veya detaylı tetkikler yapılacaksa süre biraz daha uzayabilir. Her bireyin ihtiyacı farklı olduğu için, muayene süresi de yapılacak testlere göre değişebilir.
Göz dibi muayenesinde damla neden damlatılır, etkisi ne kadar sürer?
Göz dibi muayenesinde göz bebeğini büyütmek için damla damlatılır. Böylece doktor retina ve görme sinirini daha net değerlendirebilir. Damlanın etkisi kişiye göre değişmekle birlikte genellikle birkaç saat sürer. Bu süre boyunca bulanık görme ve ışıktan rahatsız olma olabilir; bu nedenle araç kullanmamanız önerilir.
Göz muayenesine giderken lens takabilir miyim?
Kontakt lens kullanıyorsanız, muayeneden önce lensi ne kadar süre önce çıkarmanız gerektiğini doktorunuza veya çağrı merkezine sormanız iyi olur. Özellikle göz ölçümleri ve kornea değerlendirmesi yapılacaksa, lensi belli bir süre takmamak gerekebilir. Bu süre, lens tipine ve muayenenin içeriğine göre değişir; mutlaka doktorunuza danışınız.
Göz testleri göze zarar verir mi?
Standart göz muayenesi testleri (görme keskinliği, göz tansiyonu ölçümü, göz dibi muayenesi, görme alanı testi vb.) göze zarar vermez. Bazı testler sırasında kısa süreli rahatsızlık, bulanık görme veya ışıktan rahatsız olma yaşanabilir; ancak bunlar genellikle geçicidir. Her test, göz sağlığınızın korunmasına yardımcı olmak için yapılır.
Göz muayenesini ne sıklıkla yaptırmalıyım?
Genel olarak; çocuklarda doğumdan sonra, okul öncesi dönemde ve ilkokul çağında düzenli kontrol önerilir. 18–40 yaş arasında 2 yılda bir, 40 yaş sonrasında ise yılda bir göz muayenesi faydalıdır. Diyabet, hipertansiyon veya ailede göz hastalığı hikâyesi gibi risk faktörleri varsa muayene aralığı daha sık olabilir. Her birey için en uygun sıklığı göz doktorunuz belirlemelidir.
