Katarakt Nedir?

Katarakt nedir sorusu özellikle ileri yaşlardaki kişiler tarafından merak edilen sorular arasındadır. Katarakt rahatsızlığı, göz merceğinin ya da göz merceğinin ışığı geçirmeye engel olacak şekilde bulanıklaşmasıdır. Kimi zaman bu bölgede protein birikmekte ve bu da katarakta yol açmaktadır. Katarakt, tedavi edilmezse kalıcı görme kayıplarına yol açmaktadır. Bulanık, çift görme, buğulu görme, gece görmede zorluk ve ışığa karşı aşırı hassasiyet geliştirmekle kendini belli eder. 

Katarakt, göz merceğinin şeffaflığını kaybetmesiyle ortaya çıkar. İris ve göz bebeğinin arkasında yer alan, ışığı retinaya aktaran merceğin şeffaflığı yok olur. Bu da katarakta yol açar. Bu rahatsızlık yaşla birlikte gelişen göz rahatsızlıkları arasındadır. 

Göz bebeğinin arkasında yer alan ve görmeyi sağlayan doğal yapıda protein birikmesiyle katarakt meydana gelir. Göz merceği şeffaflığın ı kaybederek matlaşır. Bu da görme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. 

Katarakt Nasıl Oluşur

Katarakt nasıl oluşur sorusu, katarakt hakkında en çok merak edilen bir diğer sorudur. Katarakt, göz merceğine biriken proteinler nedeniyle meydana gelir. Katarakt rahatsızlığı genellikle yaşla birlikte ortaya çıksa da buna neden olan farklı durumlar da vardır. Örneğin yüksek tansiyon ve diyabet, bu rahatsızlığa yol açan en yaygın durumlardır. Güneş ışığına fazlaca maruz kalmak da kataraktı tetikleyen bir başka unsurdur. 

Kataraktın ortaya çıkmasını tetikleyebilecek bazı durumlar şunlardır:

• Yaş ve genetiğe bağlı faktörler
• Çevreye koşulları
• Yoğun sigara ve alkol tüketimi
• Diyabet
• Göz yaralanmaları ve güneş ışığına çok fazla maruz kalma
• Yüksek tansiyon
• Steroid ve benzeri ilaç kullanımı
• Üveit
• Kanser tedavilerinde kullanılan radyasyon 
• Daha önce geçirilen göz ameliyatları

Katarakt, gözün uvea kısmında oluşan üveit rahatsızlığının tedavisinde kullanılan steroid nedeniyle de gelişebilmektedir. Ayrıca down sendromu ve miyop gibi kişilerin erken yaşlanmasına neden olan durumlar da katarakta yol açar. Katarakt rahatsızlığına sahip kişiler genellikle bulanık görme gibi şikayetlerde göz doktoruna başvururlar. Yapılan testler sonucu katarakt tespit edilir ve buna göre tedavi uygulanır.

Katarakt, zaman içinde görmeyi iyice bozan bir rahatsızlıktır. Özellikle hava karanlık olduğu zaman ışığın dağılmasıyla göz kamaşması, gece körlüğü, okumada zorluk, yüzleri seçememe, renk ayırt edememe, ekrana bakamama, yakın gözlüğü kullanmama gibi durumlarla kendini belli eder. 

Katarakt Belirtileri

Katarakt belirtileri kendini farklı şekillerde göstermektedir. Kataraktın en yaygın klinik belirtileri arasında göz kamaşması ve bulanık görme gibi sorunlar yer alır. Özellikle 50-60 yaş arası kişilerde ortaya çıkar. Bu rahatsızlıkta göz merceği bulanıklaşır ve görme yetisi kısıtlanır. Eğer tedavi edilmezse kalıcı görme sorunlarına yol açar. 

Katarakt belirtisi arasında şunlar yer almaktadır:

• Kitap ya da gazete okurken fazladan ışığa ihtiyaç duyma
• Bulanık görme
• Işığa karşı hassas olma 
• Gözlük ve lens numarasının devamlı değişmesi 
• Uzak ve yakın mesafede görüş azalması
• Derinlik açısının kaybolması
• Renkleri daha solgun ve sarı tonda görme
• Yakın mesafeyi gözlüksüz daha net görme
• Araç kullanırken zorluk yaşama
• Gece görüşünde azalma olması 
• Bağ ağrısı 
• Göz yorgunluğu

Katarakt Türleri 

Katarakt türleri iki farklı kategoriye ayrılır. Bunlar yaşlılıkla gelişen katarakt ve doğuştan oluşan katarakt olarak ikiye ayrılır. 

• Yaşlılıkla Gelişen Katarakt: 50-60 yaş üzerindeki kişilerde görme yetisinin azalmasıyla belirti gösterir. Katarakt ihtimali şeker hastalarında %60 ihtimalle daha fazladır. 
• Doğuştan Oluşan Katarakt: Doğumla birlikte görülen, göz merceğinin saydamlığını yitirmesi durumudur. Bu durum annenin hamileyken geçirdiği enfeksiyon ya da aldığı ilaçlarla ortaya çıkabilmektedir. Bazen ortada bir neden yokken de doğumsal katarakta rastlamak mümkündür.

Katarakt Teşhisi

Katarakt teşhisi genellikle katarakt belirtileriyle doktor kontrolüne gidildiğinde gerçekleşmektedir. Gözde yapılan kontrollerde göz merceğinde katarakt belirtisine rastlanırsa hasta, alanında uzman bir göz doktoruna yönlendirilir. Rutin göz kontrolleri ya da belirtiler doğrultusunda gerçekleşen testler ile katarakt teşhisi koyularak tedavi planlaması yapılır.

Katarakt Tedavisi

Katarakt tedavisi çok fazla seçeneğe sahip olan tedaviler barındırmaz. Bu rahatsızlığın tek tedavisi ameliyattır. Katarakt ameliyatı ile göz merceğinde biriken protein temizlenir ve deforme olan mercek yerine yeni bir mercek yerleştirilir. Bu ameliyatta ekstrakapsüler katarakt ekstraksiyonu gibi teknikler kullanılmaktadır. 

Katarakt ameliyatı iki şekilde gerçekleşir:

• Ekstrakapsüler katarakt ekstraksiyonu
• Dikişsiz lazerle katarakt ameliyatı

Ameliyat için geç kalınan hastalarda göz bebeğinin olduğu kısımda beyaz matür katarakt oluşmaktadır. Ameliyat ile hastanın yakın, uzak ve orta görüş mesafesindeki görüş kalitesini arttırmak mümkündür. Hastanın rahatsızlığına ve sağlık durumuna bakılarak en uygun göz içi mercek seçimi yapılarak katarakt ameliyatı esnasında uygulanır. Astigmatı fazla olan hastalar için daha farklı lens seçimleri mevcuttur. 

Katarakt Ameliyatı

Katarakt ameliyatı hastalar tarafından en sık araştırılan tedavi yöntemleri arasındadır. Göz içi lensler sayesinde katarakt ameliyatı sonrası kişiler eskisi gibi görme imkanına sahiptirler. Katarakt ameliyatlarından sonra hastalar bu yöntem sayesinde uzak, yakın ve orta mesafeyi görebilirler. Geliştirilen mercek teknolojileri sayesinde katarakt sonrası hastaların yaşamları eski haline dönmektedir. 

Katarakt ameliyatı 2 mm’den küçük kesiler açılarak yapılmaktadır. Bu yöntem dikişsiz bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Hasta fazla korkmazsa genel anestezi olmadan sadece uyuşturucu göz damlasıyla anestezi yapılır. Hastalar bu sayede acı ve sızı hissetmezler. Katarakt ameliyatı yaklaşık 30 dakika kadar sürer. 

Ameliyattan sonra iyileşme süresine dikkat edilmesi gerekir. Birkaç hafta direkt güneş ışığına bakmamak çok önemlidir. Ayrıca anestezinin etkisinin geçmesiyle birlikte birkaç saat ya da gün süren sızı ve bulanık görme durumu ortaya çıkabilir. Bunlar geçici belirtilerdir. Katarakt ameliyatı olan kişilere ameliyat esnasında uzak ve yakını net görmeyi sağlayan bifokal ya da trifokal özellikle göz mercekleri yerleştirilir. Bu sayede kişi tamamen iyileştiğinde eskisinden çok daha sağlıklı ve net görebilmektedir. 

Unutmayın, bu blog yazıları sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Eğer tıbbi bir endişeniz veya sorunuz bulunuyorsa, lütfen bir doktora danışınız.