Sarı Nokta Testi Nedir
Makula olarak da bilinen sarı nokta testi nedir sorusu, bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişilerin merak ettiği konular arasında yer almaktadır. Sarı nokta, yaşa bağlı olarak deforme olabilmekte ve buna makula dejenerasyonu adı verilmektedir. Bu rahatsızlık merkezi görme işlevini yerine getiren retina rahatsızlıkları arasındadır. Genellikle 50-55 yaşından sonra ortaya çıkmaktadır ve yaşa bağlı olarak gelişir. Eğer sarı nokta, yani makula hastalığı tedavi edilmezse görme kayıplarına yol açabilmektedir.
Gözün anatomisi pek çok katmandan oluşmakta ve her katmanda önemli işleve sahip görme noktaları yer almaktadır. Sarı nokta ise renginden bu adı alan bir bölümdür. Sarı noktanın bir kısmı da retinaya bağlı bir yapıdır. Bu rahatsızlık genellikle yaşı ileri kişilerde görülmekte ve kişinin durumuna göre tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Sarı nokta testi ise bu hastalığın değerlendirilmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu teste Amsler Grid Testi de denilmektedir. Bu testte hasta, kareli bir kağıdın ortasındaki noktaya bakar ve bu çizgilerdeki eğilme ya da kırılma oranları değerlendirilir. Bunun haricinde göz dibi muayenesi ve optik tomografi gibi testler de uygulanmaktadır.
Sarı Nokta Belirtileri
Sarı nokta belirtileri arasında pek çok semptom görülmektedir. Bazı semptomlar başka göz rahatsızlıklarında da görülebileceğinden sorunun ne olduğunun anlaşılması adına mutlaka uzman bir doktora gözükmek gerekir.
Belirtiler görme kaybıyla ortaya çıkar. Kişi eskisi kadar net görememeye başlar. Bazı cisimleri eğik, çizgileri ise kırık görmeye başlarlar. Göz önünün kararması ya da perde inme hissi yaşarlar. Bazı durumlarda görüşteki derinlik kaybolmaktadır. Görme kalitesini büyük ölçüde etkileyen bu rahatsızlık, renklerin soluk görülmesine de neden olabilmektedir.
Bu belirtileri taşıyan kişiler en kısa sürede uzman bir göz doktoruna görünüp detaylı muayeneden geçmelidirler. Çünkü gözde bu belirtilere sahip katarakt, retina yırtılması gibi pek çok durum ortaya çıkabilmektedir. Bu semptomların hangi sorundan kaynaklandığını anlayabilmek için detaylı muayene olmak önemlidir.
Sarı nokta rahatsızlığı özellikle 50 yaş üzeri insanlarda daha fazla ortaya çıkmakta ve çevresel durumlar da buna neden olabilmektedir. Aşağıdaki durumlara sahip kişilerde sarı nokta rahatsızlığının görülme olasılığı daha fazladır:
- 50 yaş ve üzeri bireyler
- Görmeyi etkileyen sistematik rahatsızlıklar
- Yoğun sigara ve alkol tüketenler
- Genetik yatkınlıklar
- Yüksek tansiyon hastaları
Sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak ve kötü alışkanlıklardan uzak durmak, sağlıklı kalmak için çok önemlidir. Bu nedenle sağlık sistemini etkileyecek kötü alışkanlıklardan uzak durmak, sarı nokta ve benzeri rahatsızlıkların oluşmasını engeller.
Yaşa bağlı ve genetik yatkınlıkla ortaya çıkan sarı noktaya engel olmak ya da bunu tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Ancak diğer risk faktörleri kontrol altına alınabilmektedir. Yüksek tansiyon (hipertansiyon) varsa bu durum kontrol altına alınabilir, zararlı alışkanlıklardan uzak durularak hastalığın önüne geçilebilir. Bunlar dışında güneş için filtreli güneş gözlüğü kullanımı da gerekir. Işığa direkt olarak bakmak ya da güneş ışığına maruz kalmak da pek çok göz rahatsızlığına neden olabilmektedir.
Sarı Nokta Türleri
Sarı nokta türleri iki farklı kategoride incelenmektedir. Yaş tip ve kuru tip olmak üzere iki farklı türe sahiptir.
Kuru tip sarı nokta rahatsızlığı %90 civarında görülürken yaş tip sarı nokta ise %10 civarında görülmektedir. Ancak görme kaybı riski nedeniyle yaş tip sarı noktanın erken teşhis edilmesi önemlidir. Bu nedenle düzenli göz kontrolleri hiçbir yaşta aksatılmamalı, erken teşhis için rutin kontrollere gitmek önemlidir.
Yaş tip sarı noktada hastalık daha hızlı ilerlemektedir. Bu da ani görme kayıplarına neden olur ve renkli görmede sorunlar meydana gelmeye başlar. Zamanla retina ve makulada oluşan damarlar kanamaya neden olarak ciddi sorunları da beraberinde getirir.
Sarı Nokta Teşhisi ve Tedavisi
Sarı nokta teşhisi ve tedavisi duruma ve kişiye göre farklılık göstermektedir. Yaş tip ve kuru tip olmak üzere iki farklı çeşidi bulunan sarı nokta rahatsızlığında tedavinin durumunu etkileyen en önemli unsur detaylı muayenelerdir. Göz damlalı muayeneler ve ek görüntüleme muayeneleri ile gözdeki sıkıntı hemen tespit edilir. Doğru teşhisten sonra tedavi planlamasına geçilir.
Doğru sarı nokta teşhisi damlalı muayene ile yapılır. Damlalı göz dibi muayenesinde gözün ön kısmındaki kornea tabakasına özel bir damla damlatılır. Damla sayesinde göz bebeği büyür ve doktor retinanın tamamını rahat bir şekilde görebilir hale gelir. Sarı nokta hastalığı, damlalı göz dibi muayenesi ile teşhis edilebilmektedir.
Tedavi için kullanılan bir diğer yöntem ise Avastin enjeksiyonu yöntemidir. Bu yöntem ile göze ilaç enjekte edilir ve bu ilaç sayesinde gözün arkasında yer alan damarların anormal gelişimi önlenir. Böylece göz damalarının şişmesi ve kanaması gibi durumların önüne geçilmektedir. Çoğu kişi için bu yöntem genellikle uygun görülmekte ve sarı nokta rahatsızlığının yavaşlatılması ve durdurulması için kullanılmaktadır.
Bir diğer teşhis yöntemi ise sarı nokta görme testidir. Amsler Grid Testi olarak da bilinen bu test şu aşamalardan oluşur:
- Normalde kullanılan lens ya da gözlük takılır.
- İyi aydınlatılmış bir ortamda Amsler Testi için kullanılan kağıt, yüzden 30-40 cm ileride tutulur.
- Bir göz tek elle kapatılır ve açık olan gözle kağıdın ortasındaki noktaya odaklanılır.
- Şemadaki karelerin her dört köşesinin görünürlüğü ve çizgilerin düz mü yoksa kırık mı olduğu tespit edilir.
- Dİğer göze de aynı işlem uygulanır.
İleri aşama sarı nokta rahatsızlığı olan kişilerin görme kaybı yaşama riski nedeniyle yaş tip sarı noktanın erken teşhisi büyük önem taşımaktadır.
- Kuru tip sarı noktada A, C, E vitamin tedavisi, antioksidan tedavisi gibi takviye yöntemler uygulanır.
- Yaş tip sarı noktada ise göz içi iğne tedavileri ve fotodinamik adı verilen tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Fotodinamik muayenelerde öncelikle toplardamardan özel bir ilaç verilir ve düşük şiddette lazer tedavisi uygulanır. Göz içi iğne tedavisinde ise göz damla ile uyuşturulur. Bu uygulama ağrıya neden olmaz.
Sarı nokta hastalığından tamamen kurtulmak mümkün olmasa da hastalığın ilerlemesi durdurulabilir. Bunun için de tipe bağlı olarak uygun tedavi yöntemleri, bazen de cerrahi işlemler uygulanabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Sarı nokta hastalığı tamamen iyileşir mi?
Hayır, tamamen ortadan kaldırılamaz ancak uygun tedavi ile ilerlemesi yavaşlatılabilir ve görme korunabilir.
Sarı nokta testi nedir, evde yapılabilir mi?
Amsler Grid testi basit bir tarama yöntemidir, evde yapılabilir ancak kesin tanı için göz doktoru muayenesi gerekir.
Kimler risk altındadır?
50 yaş üzeri kişiler, sigara içenler, hipertansiyon veya genetik yatkınlığı olanlar daha yüksek risk taşır.
Hangi tedaviler uygulanır?
Kuru tipte vitamin ve antioksidan takviyesi (uygun hastalarda), yaş tipte ise göz içi anti-VEGF enjeksiyonları başlıca tedavilerdir.
Sarı noktadan korunmak mümkün mü?
Yaş ve genetik faktörler engellenemez, ancak sağlıklı yaşam tarzı ve düzenli göz muayenesi riski azaltabilir.
Unutmayın, bu blog yazıları sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Eğer tıbbi bir endişeniz veya sorunuz bulunuyorsa, lütfen bir doktora danışınız.
