Behçet Hastalığı Nedir?
Behçet hastalığı 1937 yılında hastalığın tanısı koyan kişi olan Prof. Dr. Hulusi Behçet tarafından tanımlanan bir hastalık olmuştur. Bundan dolayı da hekimin soyadı ile anılan bir hastalık türüdür. Hastalığın nedeni tam aydınlatılmamış olmakla birlikte oto-inflamatuar vaskülit ve HLA-B51 genetik yatkınlık etkin rol oynar ve birçok organı etkileyen bir hastalıktır.
Genellikle belirtiler ağız ülserleri, genital ülserler, eklem ağrısı, damar iltihabı santral sinir sistemi tutulumu, göz ve cilt problemleri olmaktadır. Sürekli olarak da kendisini tekrarlayan semptomlara sahiptir. Hastalığın ilerlemesi ile de kalpte, damarlarda, akciğerde, eklemlerde, sindirim sisteminde, böbrek ve sinir sisteminde çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Behçet hastalığı kronik rahatsızlıklardan biridir. Bundan dolayı da zaman zaman yeniden ortaya çıkmakta ve alevlenme dönemi geçirmektedir. Bazı dönemlerde ise belirtiler de hafiflemeler de görmek mümkündür.
Genellikle Türkiye, Akdeniz ülkeleri ve Japonya’da sık sık tespit edilmektedir. 20 ila 40 yaş arasındaki kişilerde ise behçet hastalığının ortaya çıkması ve tespiti daha yaygın olmaktadır. Genç nüfustaki bireylerde daha fazla rastlanılmasından dolayı çocuk ve yaşlılarda daha nadir görülmektedir.
Behçet Hastalığı Neden Olur?
Behçet hastalığı neden olur sorusuna net bir sebep sunmak mümkün değildir. Genetik ve çevresel faktörler bu hastalığın nüksetmesine neden olmaktadır. Hastalığın ortaya çıkma nedeni ise vücut kendi dokularına karşı bir savaş açarak vücudun belli yerlerde lezyonlar göstermesi olarak tanımlamamız mümkündür. Genellikle de HLA-B51 gen bölgesini taşıyan kişilerde bu hastalığın ortaya çıkması daha yüksek olmaktadır.
Genetik faktörlerin yanı sıra geçirilen çeşitli hastalıklar ve enfeksiyonlarda bu hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Bu anlamda da bakteriyel veya viral kaynaklı ortaya çıkan enfeksiyon hastalıklarında da kişinin genetik olarak yatkınlığının bulunması ile de ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir.
Behçet hastalığında belirli bir cinsiyet olmamaktadır. Ancak coğrafi dağılımlara ve hastalığa sahip kişi sayısına bakıldığında erkeklerde daha sık rastlanılan bir hastalık olmaktadır. Belirtiler genellikle 30’lu yaşlarda kendisini göstermektedir. Erkeklerde hastalık, kadınlara göre daha ağır semptomlar ile ortaya çıkması mümkündür.
Behçet Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Behçet hastalığının belirtileri genellikle 30’lu yaşların başında yani erişkinlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Birden fazla belirtisi bulunan bu hastalığın belli dönemlerde alevlenme, belli dönemlerde ise hafifleme olması mümkündür. Belirtileri ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- Aft ve Genital Lezyonlar
Ağızda çıkan ağrılı ülserler en sık rastlanılan belirtiler arasındadır. Genellikle uçuğa benzer bir görünümdedir. İlk aşamada tepe olarak meydana gelmektedir. Sonrasında ise ağrılı ülserlere yani yaralara dönüşmektedir. Genellikle çıkan bu ülserlerin 1 ila 3 hafta arasında iyileşme gözükmektedir. Ağızda yanak, damak, diş eti, dudak ve bademcik gibi bölgelerde belirtiler ile kendisini göstermesi mümkündür. Genellikle de hastaların birçoğunda iz bırakmadan iyileşmektedir.
Genital lezyonlar ise ağız ülserleri gibi en sık rastlanılan belirtiler arasında yer almaktadır. Tekrarlama eğilimleri oldukça yüksektir. Ancak ağız ülserleri gibi iyileşme aşamasında iz bırakmama gibi bir durum olmamaktadır. %70 oranında hastalarda oluşan lezyon iz bırakarak iyileşme eğilimi göstermektedir. Genital lezyonlar erkeklerde en sık testislerde, kadınlarda ise vulva veya vajina da kendisini göstermektedir.
- Cilt Belirtileri
Behçet hastalığında ciltte genellikle kırmızı renkli, deriden kabarık bir yapısı olan ve hassas yaralar oluşmaktadır. Bazı kişilerde ise sivilce benzeri yapılar da meydana gelmektedir. Bu yüzden de aknelerden ayırt edilmesi zorlaşmaktadır.
- Kas İskelet Sistemi Belirtileri
Genellikle eklem iltihabı olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak kas iskelet sistemlerinde ortaya çıkan belirtiler Behçet hastalarının yarısında tespit edilen bir durumdur. Başta dizler olmak üzere el ve ayak bileklerinde, dirsek eklemlerinde kendisini gösterebilmektedir.
Behçet Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
Behçet hastalığı tanısı klinik olarak konulan bir hastalık türüdür. Spesifik bir laboratuvar testi ile ortaya çıkmaktadır. Genellikle de belirtiler diğer hastalıkların belirtileri ile aynı olmasından dolayı tanı konulması zaman almaktadır.
Tanı esnasında radyolojik görüntülemeler, bilgisayarlı tomografilerin istenmesi mümkündür. Bunun nedeni ise organlara yönelik bir tahribat veya belirti olup olmamasıdır. Tanı esnasında genellikle hastanın, hastalık geçmişi de araştırılmaktadır. Bu anlamda da belirtilerin 12 aylık bir süre içerisinde en az 3 kez meydana gelmesi beklenmektedir.
Behçet Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Behçet hastalığında tanının konulması ile birlikte tedavi süreci başlamaktadır. Ancak Behçet hastalığı tedavisi için özel bir yöntem bulunmamaktadır. Bunun en temel nedeni ise hastalığın altında yatak nedenin tam olarak hala bilinmemesi olmaktadır. Tedavi ise kişinin göstermiş olduğu belirtilere göre planlanmaktadır.
Ağız aftları belirtileri gösteren kişilerde genellikle tedavi olarak antiseptik özelliği bulunan gargaralar ve kortizonlu kremlerin uygulanması mümkündür. Böylelikle de belirtilerin etkileri en aza indirilmesi hedeflenmektedir.
Behçet hastalığı tedavisi sırasında gözlerde, eklemlerde, bağışıklık sisteminde, kas iskelet sisteminde birçok belirti göstermesinden dolayı çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Genel tedavi planlaması ise Behçet hastalığının hangi organ üzerinde etki gösterdiğinde ve ne kadar fazla lezyon ortaya çıkardığına göre değişiklik göstermektedir. Bu hastalığa sahip kişilerin ise mutlaka bir hekim kontrolünde ilaç kullanması ve tedavilerini düzenli olarak gerçekleştirmesi gerekmektedir
İlaç kullanım süresi ise kişinin hastalığının alevlenme süresinin ne kadar olduğunun ve hafifleme sürelerinin ne kadar olduğunun takibi yapılarak kesilmektedir. Bu anlamda da yaklaşık iki yıllık bir ilaç tedavisi gerçekleştirilmektedir. İlaç tedavileri esnasında hastanın bulgularının hafiflemesi ile ilaç tedavisinin kesilmesi mümkündür. Ancak ilaç tedavisi kesilse de hastanın bulguları uzmanlar tarafından izlenmeye devam etmektedir.
Behçet Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Behçet hastalığı bağışıklık sisteminin normal seyir göstermemesi ve kendi hücrelerini tanımlayamaması sonucunda ortaya çıkan bir hastalık türü olmaktadır. Bundan dolayı da kişinin kendi vücuduna zarar veren bir seyri bulunmaktadır. Dolayısıyla da bir kişiden temas yolu ile başka bir kişiye bulaşması mümkün değildir. Behçet hastalığı kalıtsal değildir ancak aile öyküsü riski arttırabilir.
Unutmayın, bu blog yazıları sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Eğer tıbbi bir endişeniz veya sorunuz bulunuyorsa, lütfen bir doktora danışınız.
