Diyabetik Retinopati Nedir?

Diyabetik retinopati nedir ve nasıl ortaya çıkar gibi sorular merak konusudur. Şeker hastalığıyla ortaya çıkan görme kayıplarının en büyük nedeni diyabetik retinopatidir. Diyabet rahatsızlığı görme üzerinde pek çok soruna neden olabilir. İnsülin salınımı ya da insülinin yetersizliği nedeniyle kan şekeri artar bu durum da damarlarda hasara yol açar. 

Diyabet gözün sinirlerini ve sinir tabakasında yer alan kılcal damarları etkiler. Bu da gözün işlevini yerine getirememesine neden olarak görme kaybına neden olur. Şeker hastalığı nedeniyle ortaya çıkan retina sorunları diyabetik retinopati olarak adlandırılır.

Diyabetik Retinopati Nedenleri

Diyabetik retinopati nedenleri arasında şeker hastalığı yer almaktadır. Diyabet tanısı aldıktan sonraki on yıl içinde retinopati görülme olasılığı artmaktadır. Tip 1 ya da insülin bağımlısı genç diyabet hastalarında ergenlik döneminden sonra bu durumla karşılaşma olasılığı daha fazladır. 

Diyabet rahatsızlığı, Tip 1, tip 2, gebelik diyabeti gibi farklı şekillerde incelenmektedir. Bilimsel adı diabetes mellitustur. Bu şeker hastalığı pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi ya da vücudun insülini doğru bir şekilde kullanamamasıyla birlikte ortaya çıkar. Kan dolaşımındaki şeker miktarı artar ve kronik bir hastalıktır. Diyabeti olmayan insanların vücudu yiyecekleri normal bir şekilde sindirirken diyabet hastalarında bu durum kandaki şekerin artması ile sonuçlanmaktadır. 

Vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamak için yağ, protein ve karbonhidrat gereklidir. Bu besinlerin en önemli kısmı glikoz, yani şekerdir. Kan, enerji olarak kullanabilmek için bu maddeyi vücudun her bir hücresine ulaştırır. Glikoz, beynimiz başta olmak üzere vücudun en önemli enerji kaynaklarından biridir. Hücreler gerekli glikozu pankreasın salgıladığı insülin hormonu ile dengeler ve kullanır. İnsülin hormonu vücutta üretilmez ya da vücut bunu doğru kullanamazsa kan şekeri yükselir. 

Diyabet rahatsızlığının artmasının nedenleri arasında yaşam koşulları ve beslenme çok büyük etkiye sahiptir. Dengeli ve düzenli beslenerek bu rahatsızlıktan kaçınmak önemlidir. Kanda artan şeker nedeniyle özellikle görme sorunları ortaya çıkabilmektedir. Çünkü bu yüksek kan şekeri sinirlere ve görme sinirlerine zarar verebilmektedir. 

Diyabetik Retinopati Belirtileri

Diyabetik retinopati belirtileri rahatsızlığın şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Çünkü bu rahatsızlık farklı kademelerde göze kasar vermiş olabilir. Diyabet hastaları, gözde oluşan hasarın detaylı bir şekilde incelenebilmesi için düzenli göz kontrollerine gitmelidirler. Yapılan detaylı muayeneler sonucunda gözdeki hasar ve gözün durumu tespit edilir. 

Göz rahatsızlıkları, katarakt ve diğer sorunlar diyabet hastalarında daha yüksek oranda görülmektedir. Bu da diyabet rahatsızlığına sahip kişilerin daha sık kontrole gitmesi ve detaylı muayenelerden geçmeleri gerektiği anlamına gelmektedir. Hem beslenmelerine hem ilaç kullanımına hem de düzenli muayenelere önem vermek gerekmektedir.

Bu rahatsızlığın en büyük belirtisi görmede yaşanan zorluklar ve ışığa karşı hassasiyet gibi durumlardır. Görmede yaşanan bulanıklık ve benzeri durumlarda, özellikle diyabet hastaları, kesinlikle muayene olmalıdırlar. En yaygın rastlanan belirtiler arasında şunlar yer alır:

• Bulanık görme 
• Zamanla görmede bozulma
• Görüş alanında uçuşan şekil ve cisimler (Floaters)
• Gözlerde kızarıklık ve ağrı 
• Ani görme kaybı
• Karanlıkta görmede zorluk yaşama

Diyabetik Retinopati Evreleri

Diyabetik retinopati evreleri üç aşamada gözlemlenmektedir. Bunlar:

• 1. Evre (Zemin Retinopati): Bu evrede retinada yer alan kan damarlarındaki hasar azdır. Ancak bu damarlarda küçük mikroanevrizmalar meydana gelmiş demektir. Bu belirtiler diyabet hastalarında oldukça yaygındır. Bu evrede ileri derece görme sorunlarının oluşma riski çok yüksektir. Erken evrede göz kaybı nadirdir. Tedaviye ihtiyaç duyulmasa da sonraki evrelerin yaşanmaması için önlem almak gerekir. Bu durumdan her iki göz de etkileniyorsa görüş kalitesi daha da düşer.
• 2. Evre (Preproliferatif Retinopati): Bu aşamada retina ve gözün iç kısmında kanamaya neden olabilecek hasarlarla karşılaşılır. Bu durumda görmenin daha fazla etkilenmesi söz konusudur. 
• 3. Evre (Proliferatif Retinopati): Bu aşamada retinada ciddi kanamalara neden olabilecek ve retinanın bağlı olduğu yapıdan ayrılmasıyla retina dekolmanı meydana gelmiş demektir. Bu evrede görme kaybının yaşanması çok yüksek bir olasılıktır. Görme yetisini geri getirmek mümkün olmasa da en azından mevcut görme oranının korunması amaçlanmaktadır. 

Diyabetik Retinopati Tanısı ve Tedavisi

Diyabetik retinopati tanısı ve tedavisi kritik bir öneme sahiptir. Diyabet tanısı alan kişilerin düzenli olarak göz muayenesi olması gerekir. Göz doktorları göz bebeklerini büyüterek pek çok analiz ve test gerçekleştirirler. Diyabetik retinopatinin var olup olmadığını tespit etmek için kullanılan teknikler çok önemlidir. Bu rahatsızlığın teşhisinde kullanılan yöntemler ağrısız ve acısızdır. 

Diyabetik retinopati tanısı verildiğinde erken tedavi sayesinde gözdeki hasarın ilerlemesi önlenebilmektedir. Çünkü önlenmezse ilerleyen zamanlarda körlük bile yaşanabilmektedir. Göz doktoru ciddi bir diyabetik retinopati ya da diyabetik maküler ödem tanısı verirse bu durumda hastaya floresein anjiyografi gibi testler uygulanabilir. Bu testle birlikte gözün içindeki kan damarlarının durumu tespit edilir. Görme kaybından etkilenen kısımlar ve kanamaya neden olan damarlar tespit edilir. 

Diyabetik retinopati, yüzde yüz tedavisi olan bir rahatsızlık değildir ancak erken tanı ile körlük %95 oranında önlenebilir. Bu sebeple erken evrede tespit edilip takip edilmesi önem taşımaktadır. Erken tespit edilmesi durumunda hasta devamlı olarak takip edilir ve kan şekerinin düzenlenmesi için özen gösterilir. Kişiler 2 ya da 4 ayda bir kesinlikle kapsamlı bir göz muayenesinden geçmelidirler. İleri evrelerdeki retinopatide görmede bozulmalar olduğu durumlarda hemen tedaviye başlanır. 

Diyabetik retinopatinin ilerlemesinin durdurulmasında şu yöntemler uygulanır:

• Lazer tedavileri 
• Hastanın durumuna göre çeşitli cerrahi uygulamalar
• Göz içine ilaç enjekte edilme yöntemi

Göz içi enjeksiyonlarda anti-VEGF (Avastin) ilaçlar ve bazı steroidler kullanılır. Bu uygulama ve ilaçlar diyabetik retinopatiyi yavaşlatmayı sağlar. Bazı lazer ameliyatları ise retinadaki ve göz içindeki kanamaların durdurulması için uygulanabilmektedir. Bu sayede daha fazla hasarın ortaya çıkması önlenir.

Behçet Hastalığı Nedir? tıklayın!

Unutmayın, bu blog yazıları sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Eğer tıbbi bir endişeniz veya sorunuz bulunuyorsa, lütfen bir doktora danışınız.